Moved Permanently

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Bünyesinde özel çalışan Lisanslı Harita Kadastro Bürolarının Lisansları iptal edilerek yerlerine lisanssız çalışan harita bürolarının yetkilendirilmesine karşı hakları gasp edilen LİHKAB'lar seslerini ilan vererek Cumhurbaşkanı'na duyurmaya çalışıyorlar. LİHKAB'lar daha önceleri de defalarca açılıp kapandılar  binlerce çalışa mağdur edildiler. O dönemde de biz Gerçek Sözcü Gazetesi olarak haklı davalarında yanında olduk.  Bu konuya ilişkin bir takım tehditler aldık yine her zamanki gibi yanlarındayız. 

  İşte LİHKAB'ların kamuoyuna ve  Cumhurbaşkanı'nın dikkatine verdikleri ilan:

KAMUOYU DUYURUSU

Sayın Cumhurbaşkanımız RECEP TAYYİP ERDOĞAN a, Değerli Milletvekillerine, Siyasi Parti Yöneticilerine ve Kamuoyuna saygı ile duyurulur.

18.03.2021 TARİH VE 2/3490 ESAS NUMARALI “LİSANSLI HARİTA KADASTRO MÜHENDİSLERİ VE BÜROLARI (LİHKAB) HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ” nin sakıncalarını ve yasalaşması halinde yaratacağı yıkıcı etkiyi ayrıntıları ile anlatma, görüşlerimizi aktarma ve kendi perspektifimizi sunma imkânı bulamadığımızdan, bu duyuru ile sizlere ulaşmak ve Yasa Teklifinin yasalaşması halinde sakıncalarını iletmek ihtiyacı doğmuştur. YASA TEKLİFİ önerildiği hâli ile yasalaşırsa hem sektör hem kamu hem de kurumlar kötü etkilenecektir.

TEKLiF HAKKINDA GÖRÜŞ VE ÖNERİLER

SINAV ESASINI VE BÜRO PLANLAMASINI KALDIRAN YASA TEKLİFİNİN YASALAŞMASI HALİNDE;

• AZ SAYIDAKİ BÜYÜK BÜROLAR TEKELLEŞECEK, KÜÇÜK BÜROLAR YOK OLACAKTIR. 2500 CİVARINDA HARİTA BÜROSU, 4000 HARİTA MÜHENDİSİ İLE 10.000 CİVARINDA HARİTA TEKNİKERİ DOĞRUDAN ETKİLENECEK, YARISINDAN FAZLASI TAMAMEN İŞSİZ KALACAKTIR. MESLEK BARIŞI, DÜZELTİLMESİ ZOR BİR ŞEKİLDE BOZULACAKTIR.
• LİYAKAT SAHİBİ OLMAYAN KİŞİLER DE BİR KAMU HİZMETİ OLAN KADASTRO TEKNİK HİZMETLERİNİ SUNACAK KONUMA GETİRİLMİŞ OLACAKTIR.
• LİSANSLI MÜHENDİSİN OLMAZSA OLMAZ TARAFSIZ ÇALIŞMA KOŞULLARI ORTADAN KALKACAKTIR. LİSANSLI MÜHENDİS, GÖREVİ GEREĞİ İŞ SAHİBİNİN TALİMATLARINA UYGUN HAREKET EDEN BİR KİŞİ DEĞİLDİR VE GEREKTİĞİNDE İŞ SAHİBİNİN/MALİKİN ALEYHİNE HUKUKİ, TEKNİK VE FİİLİ DURUMU TESPİT EDEN BİR KONUMDA ÇALIŞIR. LİSANSLI MÜHENDİSLERİN TARAFSIZLIKLARININ SAĞLANMASINA YÖNELİK ŞARTLAR, BÜRO PLANLAMASININ VE ELEME İÇİN GEREKLİ SINAVIN KALDIRILMASI İLE ORTADAN KALDIRILMIŞ OLACAKTIR.
• HAKSIZ REKABET ORTAMINA ZEMİN HAZIRLANACAK, KAMU GÜVENİ ZEDELENECEKTİR. HİZMET İHTİYACI ETKİN BİR ŞEKİLDE KARŞILANAMAYACAK, ÜCRET TARİFESİNDEN UZAKLAŞILACAK, KALİTE DÜŞECEK, HATALI İŞLEMLER VE İŞ SAHİPLERİNİN MAĞDURİYETLERİ ARTACAKTIR.
• TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ETKİN DENETİM YAPAMAYACAK, USULSÜZ İŞLEMLERİN ÖNÜNE GEÇEMEYECEK, KAMU VE DEVLET ZARARI OLUŞACAKTIR.

Yasa teklifinde;

1. Kadastro teknik hizmetlerinin kamu hizmeti niteliğinde olduğu göz ardı edilmiştir.
2. Lisanslı mühendislerin tarafsız görev yapmasını sağlayan güvenceler ortadan kaldırılmıştır.
3. Kamu yararı, Liyakat (mesleki yeterlilik) düzenlilik, süreklilik, eşitlik, hizmetin en yakın yerden sunulması, eşit ücret uygulamasının garanti altına alınması, hukuki güvence ilkeleri gözetilmemiştir.

DETAYLI HUKUKİ GÖRÜŞ

1. Yasa teklifinde, kadastro teknik hizmetlerinin kamu hizmeti niteliğinde olduğu göz ardı edilmiştir.

Kadastro teknik hizmetlerini yerine getirme ve 5368 sayılı Kanun hükümlerine göre Lisans verme görevi 4 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) ne verilmiştir. Bu düzenlemelere göre, kamu hizmeti niteliğindeki kadastro teknik hizmetlerini görecek olan lisanslı harita ve kadastro mühendislerinin belirlenmesinde ve seçiminde, kamu hizmet sunumunda geçerli olan ilkelere (kamu yararı, düzenlilik, süreklilik, tarafsızlık, eşitlik, liyakat, hizmet kalitesinin etkinliği) bağlı kalınması zorunluluktur. Yasa teklifinde, kadastro teknik işlemlerinin kamu hizmeti niteliğinde olduğu gözetilmemiştir.

1. Yasa teklifinde, kamu yararı ve hizmet kalitesi gözetilmemiştir.

Kamu hizmeti, bir kamu tüzel kişisi veya onun denetimi altında özel kişi tarafından yürütülen kamu yararı amacına yönelik faaliyetlerdir. Kamu hizmet sunumu gerçekleştirecek özel kişilerin seçiminde, mesleki yetkinliği sağlayacak mekanizmaların kurulması kamu yararı gereğidir. Lisanslı mühendislerin belirlenmesinde büro planlaması ve sınav esasının kaldırılması durumunda; kadastro teknik hizmetleri etkin bir şekilde gerçekleşmeyecek, hizmet kalitesi düşecek, hatalı hizmetler artacak, hizmet alan kişiler sızlanacak ve zararlara maruz kalacaktır. Lisanslı mühendis seçiminde, hizmet alan kişiler için makul bir güvence sağlayan sınav esası, kamu yararı ilkesinin bir gereği olarak muhafaza edilmelidir.

1. Yasa teklifinde, düzenlilik, eşitlik ve süreklilik ilkeleri gözetilmemiştir.

Lisanslı mühendislerin faaliyetleri, kamu hizmeti olma özelliği nedeniyle vatandaşa düzenli, sürekli ve kesintisiz olarak yürütülmesi gereken faaliyetlerdir. Eşit şartlarda hizmet alması gereken vatandaşlar, alacakları hizmetleri hangi birimden ve nasıl alacaklarını bilecek ve öngörecek konumda olmalıdırlar. Mevcut durum itibariyle lisanslı mühendislerin görev yapacakları yerler, ilçe esasına göre belirlenmiştir. İl esasına göre yetki alanı belirlendiğinde, birçok riskin yaşanması ihtimal dahilindedir. Lisanslı mühendisler, bürolarını il merkezlerinde kurmayı tercih ettiklerinde, uzak ilçelere ilişkin talepleri, maliyet ve zaman unsuru gibi sebepler ile karşılamak istemeyecekler, vatandaştan resmi tarife dışında ücret alma yaklaşımı doğacaktır. Vatandaş hizmeti nereden alacağı konusunda belirsizlik yaşayacaktır. Lisanslı mühendisler işlem için gerekli belge ve bilgilere ulaşmayı göz ardı edeceklerdir. Zemin incelemesi gereken durumlarda, bu incelemeyi yapmadan işi sonuçlandıracaklardır. Bu durumda, hatalı ve zarar doğurucu işlemler yapılması söz konusu olacaktır. Vatandaşa sunulan hizmetin kötü işlemesi, geç işletilmesi veya hiç işletilememesi söz konusu olacaktır. Lisanslı mühendisler, bünyelerinde çalışmayan kişilerle iş birliği yoluna giderek, kamu hizmetini yetkisiz ve sorumsuz kişilere yaptırmış olacaktır. 

Düzenlilik, eşitlik ve süreklilik ilkelerine aykırı uygulamalar, Türk Medeni Kanunu’nun kabul ettiği tapu siciline güven ilkesine uygun düşmeyecek ve ortaya çıkan zararlardan devletin sorumluluğu söz konusu olabilecektir.

1. Teklifin yasalaşması, ücret uygulaması yönünden sorunlar doğuracaktır.

Kamu hizmetlerinin özel sektöre gördürülmesi durumunda, hizmetten yararlananlardan hizmetin karşılığı makul bir bedel standart olarak resmi tarife ile alınmaktadır. Lisanslı bürolar, il merkezinde yapılanıp ilçelere de bakmakla görevli olduklarında, il merkezinde olan işler ile il merkezi dışında yapılan işler yönünden maliyet unsuru yönünden farklılıklar ortaya çıkacaktır. Bazı işler yönünden kâr elde edilirken bazı işler yönünden zarar ortaya çıkacaktır. Özel sektör, kârlılık esasına uygun çalıştığından, zarar doğuracak işler yapılmak istenmeyecek yada ek ücret talep edilecektir.

1.  Yasa teklifinde, liyakat (mesleki yeterlilik) ilkesi gözetilmemiştir.

Teklifin yasalaşması durumunda, liyakat sahibi olmayan kişiler, bir kamu hizmeti olan kadastro teknik hizmetlerini sunacak konuma getirilmiş olacaktır. Mevcut lisanslı mühendisler, genel hukuk, kadastro hukuku ve mevzuatı, mühendislik alanlarındaki bilgi birikimlerini, tecrübelerini ve yetkinliklerini ölçen çok zor bir sınavda başarı göstererek lisans almışlardır. Girilen lisans sınavlarında, adayların %12,6’sı başarılı ve %87,4’ü başarısız olmuştur. Bu istatistiki veri, mesleki yeterlilik açısından sınav esasının gerekliliğini açıkça ortaya koymaktadır. Sınav esası kaldırılacak olursa, on yıl ve daha öncesinde harita mühendislik diploması alan ve harita mühendisleri odasına kayıt yaptıran tüm mühendislere, mesleğini bir gün dahi icra etmemiş olsa dahi lisans alma yetkisi verilmiş olacaktır.

1. Teklif yasalaşırsa, lisanslı mühendislerin tarafsız görev yapmasını sağlayan güvenceler ortadan kaldırılmış olacaktır.

Lisanslı mühendis, iş sahibinin talimatlarına uygun hareket eden bir kişi değildir. Gerektiğinde iş sahibinin aleyhine hukuki, teknik ve fiili durumu tespit eden bir konumda çalışmaktadır. Bu konumlarına uygun olarak, lisanslı mühendislerin tarafsız olarak görev yapacakları bir ortamın yaratılması da zorunlu hale gelmektedir.

Lisanslı mühendislerin, devletin denetim ve gözetimi altında çalışması, mekân, personel ve hizmet standartlarının varlığı, iş hacmi ile mütenasip bir yetki alanının tanımlanarak kazançlarının garanti altına alınması gibi uygulamalar, lisanlı mühendislerin tarafsızlıklarının sağlanmasına yöneliktir. Sınavsız bir sistem ile on yıl şartını tamamlayan tüm harita mühendislerine aynı yetkinin verilmesi durumunda, asgari yeter büyüklükte kazanca sahip olamayan mühendislerin haksız rekabet etmelerine, kanun dışı yollara başvurmalarına, vatandaştan tarifenin üzerinde para talep etmelerine ve görevi kötüye kullanmalarına neden olacaktır.

1. Teklifin yasalaşması, haksız rekabet ortamına zemin hazırlayacaktır.

Kadastro teknik işlemleri, mevzuat çerçevesinde kurallara bağlı olarak yürütülen kamusal bir hizmettir. Kamusal hizmet sunumunda, aynı hukuksal durumda bulunan kişilerin aynı işleme bağlı tutulmalarını sağlamak ve kişiler arasında ayrım yapılmasını ve ayrıcalık tanınmasını önlemek gerekir. Sınav esası kaldırıldığında, bir ilde ihtiyaçtan fazla birçok büro olması nedeniyle müşteri kapma düşüncesiyle, lisanslı mühendisler mevzuatta belirlenen kurallardan uzaklaşarak, yapmamaları gereken bir işlemi yapabilirler veya yapmaları gereken bir işlemi yapmaz veya eksik yapabilirler. Bir büroda, o iş yapılmaz iken, vatandaş başka bir büroda o işi yaptırabilir. Bu durum, haksız rekabet yasağı ilkesinin ihlali anlamına gelecektir.

Sadece lisanslı mühendislik faaliyeti yapan bürolar ile hem bu faaliyeti ve hem de serbest mühendislik faaliyeti yürüten bürolar arasında da rekabet ortamını bozucu ve engelleyici davranışların ortaya çıkması söz konusu olacaktır. Teklif yasalaşırsa, lisanslı büro açma şartlarını taşımayan serbest büronun ayakta kalma imkânı olmayacak ve her ilde bir ya da birkaç tekel büro oluşumu teşvik edilmiş olacaktır.

1.  Teklifin yasalaşması, denetimin etkinliğini azaltacaktır.  

Sınav esası kaldırıldığında, ülke genelinde çok sayıda lisanslı büro faaliyet yapacak duruma gelecektir.  Bu bürolar üzerinde, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün denetim ve gözetim görevini etkin ve etkili bir şekilde gerçekleştirebilmesi mümkün değildir. Lisanslı mühendislik işlerinin serbest mühendislik işleri ile birlikte görüldüğü bürolarda, insan kaynaklarının ve araçların ne kadarının kadastro teknik işlemlerine tahsis edildiği belirlenemeyecektir. Büroların, kaynak yeterliliği ve dağılımı etkin bir şekilde denetlenemeyecektir.

1. Teklifin yasalaşması, kadastro teknik hizmetlerindeki hatalardan doğan zararları artıracak ve devletin sorumluluğunu genişletecektir.  

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, hizmeti özel sektöre yaptırmakla, hizmetten yararlananlara ve üçüncü kişilere karşı sorumluluktan kurtulamaz. Planlama ve mesleki yetkinlik ilkesini gözetmeyen devlet, hizmetin hiç işlememesinden, geç işlemesinden ve kötü işlemesinden kaynaklanan zararlardan sorumlu olacaktır. 5368 sayılı Kanun, lisanslı mühendisleri Türk Ceza Kanunu uygulamasında kamu görevlisi saymış ve lisanslı büroların işlemlerinden zarar doğması halinde Türk Medeni Kanunu’nun 1007. Maddesine atıf yaparak devletin doğan zararlardan kusursuz sorumlu olduğunu kabul etmiştir. Teklif yasalaşırsa, planlama ve sınav esasının kaldırılmasına bağlı olarak çok sayıda lisanslı büro oluşmuş olacağından devletin sorumluluğu da genişlemiş olacak ve devlet ödediği tazminatları tahsil edemez duruma düşecektir.

1. Yasa teklifi, sosyal devlet ilkesine uygun değildir.

Anayasa’nın 2. maddesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin “sosyal devlet” olduğunu vurgulamaktadır. Mevcut lisanslı mühendisler, Devletin çıkardığı yasalara ve düzenleyici işlemlerine güvenmiş, girmiş oldukları lisans sınavını kazanmış ve daha önceki iş ve görevlerinden ayrılarak bu hizmetleri vermeye başlamışlardır. Şimdi ise, bu kişilerin sınavla kazandıkları hakları, başkalarına sınavsız lisans verilmek suretiyle ellerinden alınmaya çalışılmaktadır. Teklif yasalaşacak olursa, mevcut lisanslı mühendisler ve bunların yanında çalışan kişiler aileleri ile beraber mağdur konuma düşeceklerdir. 

1.  Yasa teklifine konu hususlarda düzenleyici etki analizi yapılmamış, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri de alınmamıştır.

Yasa teklifi gerekçesinde, düzenlemede yaşanan sorunların neler olduğu, teklif edilen düzenlemeye neden ihtiyaç duyulduğu belirtilmemiş, lisanslı mühendis seçiminde sınav esasının ve yetkilendirmede ilçe esasının kaldırılmasını haklı kılacak bir gerekçe sunulmamıştır. Yasa teklifine konu hususlarda ilgili kurum ve kesimlerin görüşlerinin alınması gerekliliği bulunmaktadır. 5368 sayılı Kanun uygulamasını yöneten ve denetleyen Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün yasa teklifi ile ilgili yazılı görüşünün değerlendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, lisanslı bürolar tarafından düzenlenen belgelerin çoğunluğunun kullanıcısı olan belediyelerin ve diğer kamu kurumlarının da görüşlerinin de yasalaşma sürecinde değerlendirilmesi gerekmektedir.

TALEP ve ÖNERİLER          

Lisanslı mühendis seçiminde, sınav esasını kaldıran; Lisanslı büroların yetki alanlarının belirlenmesinde ise ilçe esasını kaldırıp il esasını getiren ve büro planlamasını ortadan kaldıran düzenlemeleri içeren yasa teklifinin uygulanabilir olmadığı ve yukarıda belirtilen birçok olumsuz etkisinin olacağı, bu nedenle teklifte sınav, ilçe ve büro planlaması esaslarına dayalı mevcut yasal düzenlemenin muhafaza edilmesi, yönündeki görüşlerimizin değerlendirilmesini saygılarımızla arz ve talep ederiz

Ayrıca maksimum kamu yararını sağlayacak ve güncel ihtiyaçlara cevap verecek kapsamlı bir yasa değişikliği için TKGM ve Bakanlık bürokratları, uzmanlar, ilgililer, akademisyenler ve taraflarca hazırlanacak analizler, raporlar, öneriler ve bunların ışığında düzenlenecek bir çalıştayın sonuç raporunun TBMM’ye ihtiyaç duyacağı ayrıntılı bilgiyi sağlayacağı kanaatimizi saygılarımızla sunarız.

Lisanslı Harita Kadastro Mühendisleri ve Büroları Derneği.